Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) mogą wykorzystać raportowanie ESG, aby zwiększyć przejrzystość, sprostać oczekiwaniom interesariuszy i otworzyć się na nowe możliwości biznesowe. Sprawdź, jak to zrobić!
W realiach biznesowych 2025 roku kwestie środowiskowe, społeczne i ładu korporacyjnego (ESG) stały się centralnym punktem zainteresowania firm na całym świecie. Dla MŚP skuteczne zbieranie i raportowanie danych ESG nie jest już wyborem – to konieczność wynikająca z wymogów rynku oraz przepisów prawa.
Aby sprostać wymaganiom regulacyjnym, spełnić oczekiwania rynku i zapewnić sobie długofalową trwałość, przedsiębiorstwa muszą podejść do zarządzania danymi ESG w sposób uporządkowany.
Zrozumienie danych ESG z perspektywy MŚP: Wymogi dotyczące ujawniania informacji
Choć większość MŚP nie podlega bezpośrednio pod obowiązujące regulacje z zakresu zrównoważonego rozwoju ze względu na limity wielkości czy obrotów, to jednak ich pośredni wpływ – w szczególności w kontekście łańcucha dostaw – sprawia, że zrozumienie zakresu i znaczenia tych przepisów staje się nieodzowne.
Należyta staranność i wpływ dyrektywy CSDDD na łańcuchy dostaw
Dyrektywa o należytej staranności w zakresie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw (CSDDD), przyjęta w 2024 roku, zobowiązuje firmy do identyfikowania, oceny i przeciwdziałania negatywnym skutkom swojej działalności – zarówno w kontekście praw człowieka, jak i środowiska – w całym łańcuchu wartości.
Chociaż dyrektywa ta kierowana jest głównie do dużych podmiotów, MŚP zostaną objęte jej oddziaływaniem pośrednio, jako elementy łańcuchów dostaw podmiotów zobowiązanych do przestrzegania przepisów.
W praktyce oznacza to, że nawet MŚP nieobjęte regulacjami bezpośrednio będą musiały wdrożyć systemy zbierania danych ESG, aby utrzymać relacje handlowe z większymi firmami i spełniać oczekiwania interesariuszy.
Pakiet uproszczeń „Omnibus”
W odpowiedzi na obawy dotyczące nadmiernego obciążenia regulacyjnego MŚP, Komisja Europejska przygotowała pierwszy projekt Pakietu Uproszczeń „Omnibus”. Jego celem jest uproszczenie obowiązków związanych z raportowaniem ESG dla mniejszych firm, przy jednoczesnym zachowaniu znaczenia ujawnianych informacji oraz ich zgodności z celami UE w zakresie zrównoważonego rozwoju.
Pakiet przewiduje m.in. uproszczenie wymagań sprawozdawczych, zmniejszenie częstotliwości raportowania dla mniejszych podmiotów oraz wprowadzenie zasady proporcjonalności, która ma równoważyć koszty zgodności z realnymi możliwościami MŚP.
Standardy EFRAG dla LSME i VSME
Wraz z publikacją pierwszej wersji pakietu Omnibus, Europejska Grupa Doradcza ds. Sprawozdawczości Finansowej (EFRAG) opracowała dostosowane standardy raportowania zrównoważonego rozwoju dla dwóch grup MŚP: notowanych na giełdzie (LSME) oraz raportujących dobrowolnie (VSME).
- Standard LSME zapewnia uproszczoną, ale solidną strukturę raportowania dla notowanych MŚP podlegających obowiązkom wynikającym z CSRD. Łączy zgodność z Europejskimi Standardami Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (ESRS) z uwzględnieniem ograniczonych zasobów mniejszych firm.
- Standard VSME stanowi dobrowolne ramy raportowania dla MŚP nienotowanych na giełdzie. Pomaga im dostosować się do wymagań ESG i poprawić dostęp do finansowania zrównoważonego oraz spełniać oczekiwania dużych partnerów biznesowych w łańcuchu dostaw.
Jak zbierać dane ESG w MŚP?
Wdrożenie uporządkowanego systemu zbierania danych ESG to niezbędny krok dla MŚP, które chcą spełniać wymogi regulacyjne i poprawiać swoją efektywność w obszarze zrównoważonego rozwoju.
Proces ten składa się z kilku etapów:
Krok 1: Mapowanie danych
Pierwszym etapem jest mapowanie danych, identyfikacja wskaźników ESG istotnych dla branży oraz kluczowych interesariuszy.
Firmy muszą określić, które dane są wymagane przez regulatorów, które są wartościowe dla inwestorów, a które budują zaufanie klientów. Pomocne są tu międzynarodowe standardy, jak np. Global Reporting Initiative (GRI).
Krok 2: Pozyskiwanie danych
Po zmapowaniu danych, należy określić źródła danych: wewnętrzne działy firmy, dostawcy, zewnętrzne bazy danych czy raporty publiczne.
W przypadku MŚP współpracujących z partnerami zewnętrznymi kluczowe znaczenie ma zaangażowanie dostawców i zapewnienie przejrzystych kanałów komunikacji.
Krok 3: Zbieranie danych
Na tym etapie wdrażane są konkretne mechanizmy zbierania danych.
Choć wiele firm wciąż bazuje na ręcznych metodach, to rozwiązania cyfrowe pozwalają na zautomatyzowanie procesu, zwiększenie precyzji i uproszczenie raportowania.
Oprogramowanie do zarządzania ESG umożliwia bieżący monitoring danych i łatwą integrację z systemami raportowania.
Krok 4: Katalogowanie i zarządzanie danymi
Samo zebranie danych to dopiero początek.
Niezbędne jest stworzenie struktury ich przechowywania i przetwarzania, tak aby były łatwo dostępne na potrzeby zgodności i podejmowania decyzji.
Rozwiązania chmurowe oferują skalowalne i bezpieczne środowisko do zarządzania informacjami ESG, przy jednoczesnym ułatwieniu dostępu dla zespołów wewnętrznych i audytorów.
Korzyści ze zbierania danych ESG dla MŚP
Pomimo wyzwań, wdrożenie systemu zbierania danych ESG niesie ze sobą wiele korzyści.
Najbardziej bezpośrednią zaletą jest zgodność z przepisami, co ogranicza ryzyko kar i wzmacnia wiarygodność firmy w oczach regulatorów.
Poza aspektem formalnym, zbieranie danych ESG wzmacnia konkurencyjność rynkową.
Firmy wykazujące zaangażowanie w zrównoważony rozwój są bardziej atrakcyjne dla świadomych ekologicznie konsumentów, inwestorów i partnerów. Coraz więcej dużych przedsiębiorstw wymaga od dostawców spełniania kryteriów ESG – co oznacza, że MŚP o wysokiej dojrzałości ESG mają większe szanse na trwałą współpracę.
Co więcej, efektywność operacyjna ulega poprawie – dane ESG pomagają identyfikować obszary do usprawnień, optymalizować wykorzystanie zasobów i redukować straty.
Przedsiębiorstwa monitorujące swoje emisje CO₂, zużycie energii czy generowanie odpadów mogą wdrażać inicjatywy oszczędnościowe, które pozytywnie wpływają na wynik finansowy.
Przyszłość raportowania ESG przez MŚP już się zaczęła
Podsumowując – zbieranie danych ESG nie jest już drugoplanowym zadaniem. To kluczowa funkcja biznesowa, która zapewnia zgodność z przepisami, zwiększa konkurencyjność i wzmacnia odporność firmy na zmieniające się warunki rynkowe.
Dzięki uporządkowanemu podejściu do zbierania danych, wykorzystaniu nowoczesnych technologii i zaangażowaniu interesariuszy, MŚP mogą odnaleźć się w świecie rosnących oczekiwań i budować zrównoważony rozwój na własnych warunkach.
